Ayşa Silêman/ Qamişlo
Hevserokê Tevgera Civaka Demokratîk(TEV-DEM) Xerêb Hiso diyar kir ku ji bo serkeftina doza gelê kurd û azadiya fîzîkî ya Rêber Apo Newroza sala 2024’an xwedî girîngiyeke taybet bû û wiha got: “Gelê kurd karîn bi îrade û sekna xwe roja Newrozê bi hemû cîhanê bidin qebûlkirin.”
Di derbarê nirxandina Newroza 2024’an û destpêkirina beşê duyem ji pêngava cîhanî ya azadiya Rêber Apo, hevserokê Tevgera Civaka Demokratîk(TEV-DEM) Xerîb Hiso bersiva pisên rojnameya me da. Hevpeyvîn wiha bû:
-Newroza 2024’an ji aliyê gelên herêmê ve bi coş û îradeyeke mezin hat pîrozkirin, hûn coş û heyecana 2024’an û mesajên ku hatin dayîn çawa dinrxînin?
Di serî de Newroza 2024’an li Rêber Apo pîroz dikin û di bin silogana ji Rêber Apo re azadî û ji pirsgirêka kurd re çareserî ev Newroz hat lidarxistin. Heyecana ku gelên herêma Bakur û Rojhilatê Sûriyê divê Newrozê de nîşandan cûda bû ji salên borî, sal bi sal Newroz bi heyecan û bi coşa xwe nûbûnekî bi xwe re tîne. Bi teybet nûjenkirina rihê Newrozê berî 51 salî ji aliyê Rêber Apo ve bû ku çawa di sala 1973’an de yekem car di Newrozê de hazirbûye, naskirin û kûrbûna Rêber Apo di vê Newrozê de çêbûye. Herwiha Karîbû ku rih û mîrasê li gorî rastî û cewherê dîrokê bidê xuyanîkirin. Gelê kurd û hemû pêkhate li ser asta herêma Bakur û Rojhilatê Sûriyê jiyan dikin, xwe bi vî rihî û bi vî mîrasî re di çarçoveya felsefeya Rêber Apo de xwe xistine yek. Di heman demê de ji bo azadiya Rêber Apo gelê kurd li hemû qadên Newroza 2024’an xwe îfadekirin û bi rihê vê Newrozê ber bi çareseriyê ve diçin. Gelê kurd bi yek rêziya xwe him di
nava xwe de û him jî di nav gelên herêmê de ku çawa berî 2636 salî gelên arî azadiya xwe çêkirin û yekîtiya û îradeya xwe xurt kirin, herwiha bi dehan zêdetir rêxistina xwe jî li pêş xistin. Tekoşînek bê hempa kir û berdêlên mezin jî li hember desthilatdariyê dan. Gelê Arî yê ku di herêma mezebotamiyayê de jiyan dikirin karîn di 21’ê Adarê de di sala 612’an de bi rûxandina qesra desthilatdarê wê demê yê herî mezin û bidawî anîna zilim û desthilatdariyê de serkeftineke mezin kirin. Heman dîrok xwe dûbare dike,
Di têkoşîna 51 salan ya Rêber Apo de, gelên herêmê û bi taybet gelê Kurd xwe di vê têkoşîn û berxwedaniyê de naskirin û xwedî li îradeya xwe derdikevin. Çawa ku îro roj bi deh hezaran gel beşdarî qada Newrozê dibin, ev tê wateya ku çareseriyê di riya felsefeya Rêber Apo de dibîne. Lewra hemû roj dibin mîtîng, serhildan û berxwedan ev hemû jî xwe di roja Newrozê de îfade dikin, ji ber ku Newroz tê wateya rojek nû û jiyanek nûye. Divê sala nû de bi pêşengtiya jina tekoşer xebatek gelek mezin tê meşandin, loma di Newrozê de rengê jin û ciwanan xwe têde îfada dikir. Roja Newrozê rojek pîroze ne tenê ji bo gelekî yan çandekê, lê belê ji bo hemû gel û pêkhateya ye, dema behsa roja Newrozê dikin her kes kêfxweş dibe. ji ber ku Newroz li ser asta cîhanê bûye rojek cîhanî. Gelê kurd di encama sekin, têkoşîn û berxwedaniya xwe de karîn vê rojê bidin qebûlkirin li cem Netewên yekbûyî û bibe rojek cîhanî. Li seranserî welatên Ewropayê mîtîng, çalakî û tevlîbûnên mezin çêbûn, ev hemû jî nekurd bûn, raste piraniya wan kurd bû lê sal bi sal tê xuyanîkirin ku îradeya gelê kurd di nava şoreşekî deye, hemû pêkhatî jî bi wan re ne di nava vê şoreşê de ku çawa berî 2636 salan karîn zihniyeta desthilatdar bişkînin û heya niha jî bi vê îradeyê berdewamin. Îsal jî gelên herêma Bakur û Rojhilatê Sûriyê bû bersiv û hêz, herwiha bi pêşengtiya jinê jî xemla Newroza 2024’an îfade kir. Sala 2024’an saleke girînge him ji bo azadiya Rêber Apo him jî ji bo çareseriya pirsgirêka kurd, herwiha ji bo çareserkirina hemû pirsgirêkên di cîhanê de jî hen.
-Qonaxa duyemîn ya pêngava cîhanî ya azadiya Rêber Apo di Newrozê de gihişt lûtkeya xwe, hûn qonaxa duyem û girêdana wê bi Newrozê re çawa dibînin?
Çav li rêbû ku piştî Newrozê qonaxa duyem ya kampaniya azadiya Rêber apo destpê bike, ji ber ku heta Newrozê qonaxa yekem têr û tije bû û di asta cîhanî de jî ket nava liv û tevgereke pir mezin de. Ev pêngav di herêmê de destpêkir û paşê bû plngavek cîhanî, herwiha hevgirtin û bandoreke gelek mezin çêkir. Di qonaxa yekem de banorek mezin çêbû ku rê li pêşiya naskirina îradê vebû. Herwiha hat diyarkirin ku civak û pêkhateyên ku hene ne aşiqê şer û kuştinê ne. Di qonaxa yekem ya pêngava ji Rêber APO re azadî û ji pirsgirêka kurd re çareser rê li pêşiya civakê vekir, herwiha hemû civakan dan diyarkirin ku ew jî wek xetekî ne û beşek mezin di asta cîhanê de ne. Li beramberî xeta desthilatdariyê xeta civaka demokeratîk heye, xetên îrade û pêkhateyên ku di çarçoveya demokrasiyê de tekoşîn dikin ji bo azadiyê û berdêlên mezin didin ev xet jî derket pêş. Îro du xet di asta cîhanê de derketine, xeta desthilatdariyê û xeta îradeya demokratîke. Herwiha ev pêngav bandora wê li ser hikûmetên cîhanî jî hebûn, di encama vê berxwedan û tîkoşîna ku him di hundir û him ji derve hatî kirin. Dewleta dagirker xist dibin metirsiyeke mezin de, herwiha Rêjîma Beis jî ket bin bandora vê berxwedaniyê de. Wek berê nema dikarin pilanên xwe yên qirêj bidin meşandin. Qonaxa duyem ya vê hemleyê berxwedanî mezintir dibe û li çareseriyê digere, êdî wê zextek çêbibe ji bo çareseriyê. Di hemleya yekê de zextek ji bo naskirin û bandor bû, ev qonxa duyem qonaxa çareseriyê ji bo azadiya fîzîkî ya Rêber Apo ye, ku ev 25 salên wî derbas bûn di girtîgehê de û tu kes li rewşa wî napirse û dengê xwe nake. Wî weke dîlekî ji bo azadî, aşîtî û demokrasiya gelan nabînin, bi sed hezaran gel bang dikin jî lê hemû dewlet xwe bêdeng dikin.
-Ji bo qonaxa duyem ya pêngava cîhanî ya azadiya Rêber Apo bi ser bikeve, ji niha û pêve pêwîste çi were kirin?
Pêwîste em destekê bidin û ji berê zêdetir kar û xebata xwe xurt bikin, ji bo Rêber Apo pêngava îmze û şandina mektûban heye, ji 12 saziyên Navdewletî re mektûb tên rêkirin, her kes dikare vî karî bike. Lê mixabin herkes bi navê demokratiyê diaxive lê tu kes pêk nayîne. Di vê qonaxa duyem de herkes bi berpirsiyatiyeke exlaqî nêzîk bibe, çi kesayet, sazî, partiyên sivîl û civak be jî, divê bikevin di nav liv û tevgerê de. Ev yek jî dibe sedema ku yek rêzî deha zêdetir xurt bibe, herwiha di nava pêhateyan de jî yekîtî û hevgirtin xurt dibe. Bi vê şêwazî jî em ê bikaribin vê qonaxê biser bixin. Herkesê ku dixwaze bi azad û demokrat bijî, divê azadiye Rêber Apo ji xwe re esas bigre, ji ber ku bi azadiya Rêber Apo re çareseriya hemû pirsgirêkan jî çêdibin. Îro îradeya gelan xwe daye pêş û gelê Kurd pêşengtiyê dike, him di asta herêmê de him jî di asta cîhanê de. Herwiha pêşengtiya gelê kurd di çarçoveya felsefeya Rêber Apo de ye. Nimûne; Agirê Newrozê bû agirekî cîhanî, ji ber agir sembola azadî û îradeya Azad e, herwiha sembola aşîtî û wekheviyê ye. Di asta cîhanê sax de ev agir salê heta salê tê bikar anîn û gelê kurd jî salê heta salê agirê Newrozê agirê azadiyê pêdixin. Agir bû cîhanî û niha jî Newroz jî bûye cîhanî, herwiha piradîgma Rêber Apo jî bû cîhanî. Ev tê wateya ku metirsî ji bo serkeftinê nemaye, çiqasî em têkoşînê xurt bikin hewqasî em ber bi azadiya fîzîkî ya Rêber Apo ve diçin.