Rojnameya Ronahî

Dewlet jinê dide bikaranîn

Nehîr pale 

Dewlet gihîşte asta bibe nûnerê xwedayê li ser erdê, êdî ji her tiştî zêdetir pîroz e. Her kes wê dewletê diparêze û xwe ji bo wê feda dike. Mêr di dewletê de dibe qiral, imprator, bav, efendî, rahib, mele, leşker, serok, û hwd. Ango ji vê yekê sûdwerdigre û xwe kiriye nûnerê dewletê. Ya di vir de bû qurban jin e. Jin di sîstema baviksalarî de her tim tê bikar anîn. Çawa mêr jinê bikar tîne her wiha dewlet jî jinê bikar tîne. Di dewletê de cih nade jinê, lê wê dide bikar anîn. Di şerê cîhanê yê yekemîn û duyemîn de hemû dewletên Ewrûpa di bin navê hezkirina dewletê û parastina wê de jin mîna ajan û di saziyên xwe yên istixbaratê de dane bikar anîn. Gelek belge hene ku yahûdî, Alman, Ferensî, Ingilîz û dewletên dîtir jin bi rêbazên herî qirêj dane bikaranîn.

Dewlet herî zêde fîzîka jinê dide bikar anîn û destûr nade ku jin weke leşker, an jî aliyê siyasî, aborî û hwd. Parastina welatê xwe bike. Saziyên istixbaratê bi şêweyên herî qirêj jinê didin bikar anîn, dibin sedem ku canê xwe bifroşe, li kolanan parsektî bike û madeyên hişbir belav bike. Ev yek di bin navê xizmeta dewletê de tê kirin. Mêr jî nûnerê dewletê ye û jinê ji bo parastina dewletê dide bikar anîn. Li tevayî dewletan jin bi van rêbazan tê bikar anîn.

Rejîma Sûrî, Îran, dewleta Tirk a dagirker û çeteyên wê ji bo aramiya civakê xira bikin, şerê taybet li ser civakê bidin meşandin, sîstem neyê rûniştandin, pêşketin çênebin û pirsgirêkên exlaqî derbikevin, destê xwe tavêjin jinê. Jinan li ser ajantiyê perwerde dikin û bikartînin. Ew jinên ji aliyê dewletan ve derbasî bajarên Sûriyê dibin. Herî zêde li xwaringehan dansê dikin, li kolanan parsektî dikin û dixebitin da ku madeyên hişbir di nava civakê de belav bikin.

Rêbazên dewletê yên bikar anîna jin heyanî roja îro berdewam dikin û asayî bûye. Di encama wê de gelek pirsgirêkên bandorê li ser civakê bikin, derdikevin. Eger bikaranîna jin asayî bûye dibe sedema ku tûndiya li ser jin jî asayî bibe. Mêr dîmen dikşînin dema ku jinan işkence dikin û li ser medya dijîtal belav dikin.

Roja 19`ê Hezîranê li gundê Fewa yê Idlibê mêrek ling û destê zarokeke keç girêdaye û bi daran lêdide. Qîrqîr bi wê zarokê ketiye lê bele ji kesên derdora wan tu bertek dernakevin û zêdetirî 50 qamçî lêdide. Dema ku lêdide dîmen jî dikşînin û mîna kêf jê bigrin.

Ji sala 2018`an de kiryarên çeteyên Tirkiyê yên kuştin, işkence, revandin û tecawizkirina jinan li herêmên dagirkirî û bi taybet li Efrînê gelekî zêde bûne. Li wan herêman li ser destê çeteyên Tirkiyê jin têne qir kirin. Mêr li ser sûc û kiryarên ku dikin nayên lêpirsîn kirin û kesek hesab ji wan naxwaze. Ji ber vê yekê sûcên ku li herêmên dagirkirî dikin, asayî têne dîtin. Işkence, kuştin û tecawizkirina jinê asayî kirin di encama zîhniyeta dewletê de tê kirin.