Ahmet Aktaş
Hefteyek çêbû (13’ê Nîsana 2024’an) ku serokwezîrê Iraqê Mihemed Şiya Sûdanî li DYEyê ye.
Piştî sê hefteyan(9’ê Gulana 2024’an) Receb T.Erdogan jî, wê bibe rêwiyê heman rê yê û biçe DYE yê.
Le ser herdu rêveberan, di çapemeniyê de gelek nivîs û şîrove hene; çarçova wan a aşkere ev e ku, her du jî li ser xurtkirina têkiliyên dewletên xwe û DYE yê radiwestin û daxwazan ji hev dikin û hinek peymanan jî îmze(vajo) dikin.
Li pêş perdeyê wisa ye, belê mijarên giring ên paş perdeyê ne.
M.Ş.Sûdanî, li gel Baydin, wezîrê derve û bergiriyê rûniştiye.
Mijarên aşkere tên xuya kirin; pirsgrêkên navbera Bexda û Erbîlê, bi taybetî jî firotina petrola Başûr e, pirsgrêken ewlekariya giştî û bi taybetî jî destdirêjiya Îranê û Tirkiyê ya nava xaka Iraqê û hwd.
Erê destdirêjiya Îranê tê bi navkirin, her wiha bi sivikî navê destdirêjiya Tirkiyê jî di nava axaftinê wan re derbas dibe. Lê bi giranî gûman heye ku mijara sereke Îran e. Hilbet mijara PKKê jî di rojeva wan de xalek sereke ye.
Li gel Receb T. Erdogan jî, mijarên aşkere wê wisa bin; bêgûman di serî de mijara PKKê cih digre, li pey wê mijara bazirganiya petrola Başur, bi taybetî destdirêjiya Rojava û hwd.mijar wê bên rêzkirin.
ÎJa hema li pey hev vexwendina Sûdanî û Receb bo Washingtonê, giringiya van geran diyar dike. Berî çûyîna Receb a DYEyê, çûyîna wî Bexdayê(22’ê Nîsana 2024’an) jî balkêş e.
Jixwe bi piranî tê gotin ku mijara sereke hilwesta li dijî Îranê ye û ev armancek ji zûva ya DYE yê ye. Lê bi giştî, di asta cîhanî de dijwarbûna nakokî û germbûna şerê navbêyna dewletan, mijara Îranê zêdetir derdixe pêş.
Jiber ku cihê jeopolitik ê Îranê, bandorek mezin li ser şerê cîhanî giştî dike. Jixwe van êrîşên füzeyî yên Israilê û Îranê, gûmana şerê dewletî yekser ê navbera ISRAIL-ÎRANÊ xurtir dike.
Helbet şerekî wisa, ne bi tinê agirê şerê herêma Rojhilata Navîn gûr dike, lê belê benzînê li agirê şerê cîhanê 3.mîn jî dike.
Bêgûman di şerekî wisa de, rol û berjewendên gelê Kurdistanê çiye?
Di hilwesta rayedarên DYE yê de, giringiya rola Kurdistanê tê xuya kirin. Di heyeta Sûdanî de, ji rêveberên Başûr Sefîn Dizeyî û 2 kesên din jî hene. Hema di vê hevdîtina Sûdanî de, Biden dibêje, “parastina statuya Başûr giring e”!
Bêgûman DYEyê, ji bo statuya giştî Kurdistanê, rêveberiyek mîna Berzaniya dixwaze!
Biçûk be jî, di axaftina wezîrê Herêma Kurdistan(Başûr) Rêber Ehmed de hilwestek erênî xuya dibe, dibêje “li Herêma Kurdistanê ti rêxistinên terorîst nîne, Îran komên dijberî xwe û Tirkiye jî PKKê terorîst nîşan didin, lê em wan wisa nabînin” û hwd!
Vê axaftina li cihekî watedar dike; di Forma 8 a ya Silêmaniyê de ku li Zanîngeha Emeriqa ya Silêmaniyê pêkhat, ji aliyê enstituya Herêmî û Navnetewî ve.
Di van daxwuyaninên dawî de, li dijî PKK’ê û giştî Tevgêra Azadiyê peyamên dijminkarane berz nebûn.
Bêgûman di çûyîna Receb Erdogan de ev mijar wê hîn zelaltir bibe. Belê, divê baweri bi xwe her bingeh be û ji her cûre xeteriyan ra amadekarî hebin.