Hafiz Ahmet Turhallî
Hûn dizanin hemû ol û milletan de rojên kêfxweşî û pîrozbahiyê hene. Oldarên Îslamê jî, du cejnan pîroz dikin. Ola Remezanê û ya Heciyan.
Me wek bawermendên ola Îslamê meha Remezanê derbas kir, neha em amadekariyên cejnê dikin. Meha Remezanê meha têgîhaştina Qur’ana pîroz e. Di meha Remezanê de ji bo Mirovê bawermend nefsa xwe paqij bike û tekamûla wijdana xwe temam bike, divê îbadet û karên qenc pêk bîne. Ji ber ku di meha Remezanê de, mirovê misilman li ser takekesiya xwe, xebatên sere rast kirinê dike, cîhada dijî nefsa xwe pêk tîne, têkoşînê dike, ev meh jî ji bo kesayetan û civakan pîroz dibe. Di jiyana mirovbûnê de têkoşîna herî girîng û zehmet, têkoşîna dijî nefsa mirovî bi xweye! Mirovên nikaribin nefsa xwe îslah û paqij bikin, dê nikaribin, ji bo derû dora xwe jî îsleh û paqijbûnê pêk bînin. Rojî girtin, muhtac û xizanan re mal parve kirin, xwe ji bo sinceke bilind amade kirin, di jiyanê de cîhad û têkoşîna herî zehmet e! Pêxemberê me sx li ser be, di vegera şerê Tebûkê de weha dibêje: “Gelî hevlan; em ji cîhada piçûk, vedigerin ber bi cîhada mezin ve” Hevalên (Sehabî) Pêxember dema vê gotinê dibîhîzin ecêbmayi dimînin! Pêxember dibêje: Eva cîhada biçûk bo me pêk anî, cîhada mezin ewe ku, em di jiyana takekesî de sererastkirinan çêkin. Cîhada dijî nefsa mirovî, cîhada herî pîroz û ya herî bi nirx e. Divê mirovê bawermend zanibe û têbighîje: Kesê li beramber nefsa xwe qelsbe, her çiqas pêşketî be jî, ew mirov di rastiyê de mirovekî têkçuyi û qels e. Kesê/Kesa di meha remezanê de li cîhada dijî nefsa xwe de bi ser dikevin û dibin xwedan şexsîyet, ew kes cejnê heq dikin. Lewre cîhad û têkoşîna herî mezin û watedar, cîhada dijî nefsê û takekesiyêye. “Kesê nefsa xwe paqij dike bêguman ew azad (xilas) dibe. Kesê nefsa xwe di nav qirêjayî û nebaşîyêde dihêle ew dibe (kole) û têk diçe”. (Şems 9-10) ji ber ku mirov tekoşîna dijî nefsa xwe de pêşketinan bi dest dixe, vê rojê weke cejnê û kêfxweşiyê pîroz dike. Cejna Remezanê ji bo em di tekoşîna dijî xirabiyên ku ji me çêbûne û çêbibin, pê dihesin û xwe ji wan dûrdixin hişmendî û kesayeta xwe jîhatî û amade dikin, wê rojê wek Cejn pîroz dikin. Di jiyana kesaytan de ger zilm, derew, şer, çavnebarî, piştgotin, fesadî û egoîzm hebe, Îbadet û pêkanînên ji rêzê, tê negîhaştina Qur’an û îbadetan dide xuya kirin. Divê kesê bawermend di meha remezanê de bi tefekkûr û îbadetan xwe ji van tiştên ne rewa û dij civakê dur bixe. Dema ji van nebaşiyan dûr ket û hefsarê nefsa xwe bi dest xist, pîroz kirina cejnê jî heq dike. Lewra têkoşîna dij nefsê û îslah kirina wê, têkoşîna herî bi watedar e. Armanca pîrozbûna meha remezanê, girtina rojî û pêkanîna îbadetan jî ji bo vê armancêne. Lê sed heyf û mixabin: Kesê qaşo meha remezanê rojiya digrin û dibêjin em oldarin, hêjî doza kuştin û xapandinan berdewam dikin. Divê baş were zanîn ku kesê doza xirabî û nebaşîyê dikin an jî ji bo nebaşiyan tevdigerin, hem ji îbadet û taatan bêparin, hem jî ji cejnan bêparin. Cejna kesên xwe paqij kirine û dijî xirabiyan têdikoşin pîroz be.