Hêvî Keleş/ Qamişlo
Gundê Çolbistan yek ji cihên balkêş ên dîrokî û çandî yên kantona Cizîrê ye. Tê texmînkirin ku ev gundê di navbera sala 1933’an û 1934’an de hatiye avakirin. Ev gund statûya xwe ji xwezaya xwe ya bedew werdigire, ji ber wê jî dibe cihê pîrozkirina cejnên herêmê.
Çolbistan gundekî dîrokî ye ku li kantona Cizîrê ya Rojavayê Kurdistanê ye, ew dikeve ser rêya di navbera bajarên Dirbêsiyê û Hesekê de û 40 km dûrî bajarê Dirbêsiyê ye. Ew herêmek 6,000 donim erd digire. Ev gund bi dîroka xwe ya kevnar û mîrateya çandî ya dewlemend navdar e.
Çolbistan ji aliyê bakur ve bi gundê El-Salihiya, ji rojava bi gundê Xatûna, ji başûr bi gundê Xeşma û ji aliyê rojhilat ve bi bajarokê El-Sikr ve tê sînorkirin. Têkiliya mirovên van gundan bi hev re heye, ji ber hê jî urf û edetên berê yên gundiyan diparêzin. Rehên gundê Çolbistan vedigere serdemên kevnar, şahidê derbasbûna gelek şaristaniyan e ku şopa xwe li her quncikekî gund hiştine. Ji abîdeyên kevnar heta mîmariya kevneşopî, Çolbistan ji dîroka xwe ya kevnar çîrokan vedibêje. Xelkên gundê Çolbistan ê bi çandiniyê û kedîkirina lawiran debarên xwe yên jiyanê dikin.
Cihê wê yê erdnîgarî û sedema navê wê
Gundê Çol Bistan jî bi mîrateyên xwe yên çandî yên cihêreng tê naskirin, ku nasnameyên cihêreng ên niştecihên wê û bandora çandên cuda li ser pêşketina gund nîşan dide. Ziyaretkar dikarin cihên dîrokî bigerin û beşdarî bûyerên çandî yên bi rêkûpêk têne organîzekirin bibin, li serpêhatiya xwe kûrahiyek zêde bikin. Çolbistan ku ji hêla xwezaya spehî ya ku dora gund dorpêçkirî ye, cihek aramiyê ye û cihek hêja ye ku mirov sardana wê bike, da ku ji bedewiya wê ya xwezayî û xweşikiya dîrokî sûd werbigire.
Navê Çolbistan ji demên kevnar vedigere û gund di hemû serdeman de bûye şahidê cihêrengiya çandî.
Ji xwe jî di roja îroyîn de eşîrên Umrî û Îsmaîlî li vî gundî dijîn û têkiliya wan bi yekîtî, hezkirin û rêzgirtinê ve girêdayî ye. 40 Mal li gund hene û hejmarên mirovên wê zêdetirî sedî ye. Gundê Çolbistanê rastiya xwe ya berê û ya îroyîn parastiye û nasnameya xwe ya netewî jî parastiye. Gelek ciwanên gund ji destpêka şoreşa Bakur û Rojhilatê Sûriyê ve tevlî şoreşa Bakur û Rojhilatê Sûriyê bûne. Her wiha gund di rêya azadiya gelên herêmê û serkeftina şoreşa wan de gelek şehîd dane.