Sîpan CAN
Jiyan bê prensîp û rêgez dê bibe hewdelekî bê dawî ku her kes dest û lingê xwe ji hev dernaxe ye. gerdûn û hemû zindiyên li ser rûyê cîhanê bi rêgezekî bê hempa û rêxistinkirî bi hevre tev digerin. Di cîhana mirovan de, her civakek li gorî xwe prensîp û rêgezên jiyana xwe afirnadine. Bi demê re rêgez dibin zagon, tên nivîsandin û li ser hemû ferdên civakê pratîze dibin. yê ji derveyî wan rêgez û zagonan derkeve di nava civaka wî welatî de nayê qabûlikirin.
Lê; li çi welatî dibe bila bibe, ji sedî pêncî zagon û rêgez di pratîkê de pêk tên. Ji sedî pêncî tam berûvajî pîvanên xwe ne rêgez û ne zagon tenê dibin nivîsa li ser pel. An jî bi gotinek din, zagon bi xwe nakok in. Ji xwe yên van zagonan datîne hesabê berjewndiyên xwe dike. Ango, wê çawa karibe hîleyekî bibîne û ji valatiyên van destûr û zagonan karibe li ser civakê bandorê bike.
Yek ji hezarên mînakên van destûr û rêgezan, zagona navnetewî ya mafê mirovan e. peyamnên ji bo wê hatine îmzekirin , gelemperiya welatên cîhanê qebûlkirine; lê di bingeh de tu bandorek wê nîne. Zagon dibêje, mînak, li Sûriyê mafê mirovan tê bin pê kirin. Beşar Elessad însankuştine; lê li gorî taybetmendiyên her dewletekê ev zagon nikare mudaxeleyî Îradeya dewletê bike, wê demê çi wateya van zagonan heye?!!.
Ya din jî mînak Tirkiyê ye. ku ew jî gelek peymanên zagonan îmze kiriye, lê dema mijar dibe azadî, demokrasî, kurd û çalakvanên wan, ji nişkêve zagon pûç dibin. Ango di asta navnetewî de yên xwediyên van zagonan çavê xwe digirin. Girêdayî Tirkiyê jî welatên mîna Ewropa û Amerîka bi dehê caran zagon û rêgezên xwe bin pê kirine. Ya dawîn jî biriyara Amerîka yê di derbarê sê lîderên kurd de bû. Tevî ku mafnas dibêjin li gorî zagonên cîhanê PKK şaş ketiye lîsteya terorê, ew jî mirov fam dike ku tenê ji bo razîkirine Tirkiyê ye. lê, bi van biriyaran ew welat bi xwe bi xwe nakokiyan dijî. Xuyaye pereyên Amerîka zêde bûne ku ne tenê lderên kurd, ji bo hin berpirsên Hizbûlah jî pere diyar kirine. Ger wiha be gelo Amerîka ji Erdogan jî pere diyar nekirine? Ku bi sedên belgeyan hatiye deşfrekirin ku ne tenê hevkarî lê ji fînansekerên serke yên DAIŞ’ê ye.
Xulase, qirecira welatên Rojava wê tu encaman negire. Ew bi xwe bi xwe zagonên xwe bin pê dikin. yên ku bi milyonan ji hev û din kuştin vêca niha li ser hemû cîhanê rêxistinên xwe û her wiha rêgezên xwe ferz dikin. lê xuyaye êdî salahiyete wan zagonan ber bi dawiyê ve diçe. Bi xwe re jiyankirina nakokiyan û ji zagonên xwe revandin wç encam ters biqelbin.