Di dema dawî de Pirsgirêka zêdebûna bermahiyan “çûb” li gûndê Navkûrê a Girêdayî Qamişlo her diçe zêde bûye ku rûbariyek mezin ji erdê girtiyê lê çar çiye?. Her wiha dev jê berde ku ev belavbûna çûpê ne manzereyek pêşxistiyê, di heman demê de bêhna genî jê tê û ev qirêjî bandoriyê ser tendrustiya mirovan dike û dibe sedema gelek nexweşiyan û bi rengekî neyîn bendorê ser jingehê jî dike. Ji bo çareseriya vê pirsgirêkê Desteya Şaredearî û Jıngehê a Herêma Cizîrê biryar girt ku projeyek veguhestina bermahiyan avabikin.
Têkîldarê mijarê Rojnameya Ronahî hevdîtin bi Endezyarê Çandiniyê û Berpirsê Desteya Şaredeariyê Inad Elî re kir û
diyar kir ku beriya du mehan dest bi yekemên pêvajoya veguhestina bermahiyê kirine û wiha got: “Bi armanca ku ev pirsgirkê di demke kurt çareser bikin wekî Desteya Şaredearî bi hevkariya endezyar Tonî Eliyas kir û alavên ji projê re pêwîste amedekirin. maşîneyên li gorî başbûna wê hatine ferzkirin, ku hind ji wan alavan ji Şamê jî anîn û hîn xebat berdewa me.”
Dİ MİLÊ ABORÎ Û JÎNGEHÊ JÎ SÛD JÊ DİGRİN
Di çarçoveya mekanîzmaya projeyê de Elî da zanîn ku ev pêvajoyê bi veqetandina bermahiyan destpê kirin û wiha dom kir: “Materyalên wekî cil, cam, eleminyom û materyalên din, wek naylon, kerton û madeyên xwarinê…hwd ji hev cudakirin. Piştî vê pêvajoyê vegihastina bermahiyê jî dest pê dikin, wiha dest bi çêkirna madeyên bi kar anînê dikin, her wiha veguherîna hin materyalên da ku ji bo sewlan bibe elef û hinek kirin semada xwezayî, wiha di du milande ji wan sûd digrin him dimilê aborî û jinghê de.”
PROJEYA VEGUHESTİNÊ YE
bi bîr xist ku di rojên bê
de, dê rûbariya erdê ji hev bê cudakirin û wiha got: “Erdê li gundê Nav Kurê bi rûbariya 500 heya 600 donim e hemû bermahiyên çûpê ne, her wiha da ku veqtandin û veguhestina bermahiyan hesantir be amedekariyên avakirina dêbûyekê tê kirin. Li gorî lêkolîn û pilanê ji projeyê re hatiye kirin dê di navbera 3’ê mehan de bi dawî bibe, piştî ku em projeya vegihestina bermahiyan bi serkeftî bi dawî bikin, dê wê hind projeyên pêşerojê de hene. Proje li herêmên hawîrdor mîna bajarê Hesekê bêne çêkirin, di heman demê dê şûna van bermahiyan dar bêne çandin, wiha wê ji pêvajoya avêtin bermahiyan û hilma genî veguhêzin parkek hemû dar û kulîkên bi hilam xweş ev projeya veguhestinê ye.”
HEMLEYÊN PAQIJKIRINA
MEHANE
Berpirsa beşa Jîngehê ya di Desteya Şarederiyê Kiwîn Mihemed ser makanîzmeya Desteyê wiha got: “Çavdêriya paqijiya kolanan û baxçeyên Kantona Qamişlo û Hesekê tê kirin, her wiha di mehê carekê de hemleya baqijiyê ji hemû herêman re tê rêxistin kirin. Di heman demê di bi hevkarî û têkê
liyên di navbera Desteya Şaredarî û Jîngehê û Rêxistina Mirovan de, dê di des pêka demsla zivistanî de dê hemû resîf ango kilînkên tax û kolanên bajêr paqij bikin ku da ku ji bo çandina daran amede bin.”
SÎSTEMA AVÊTINA ÇÛPÊ
BIDIN RUNUŞTKADIN
Berpirsê beşê Jîngehê ya di Desteya Şarederiyê de Kiwîn Mihemed wiha bi dawî kir: “Ji sedema kêm alavên ango maşîneyên paqijiyê û neçalakbûna wna, di demên dawî de bermahiyên gemarê li kolana Qamişlo zêde bû. Lê Desteya Şarederiyê antenatîfê jê re dît û maşîneyên din kirêkir, da ku kolan ji qirêjê paqij bikin, lê belê berpirsiyariya herî mezin j’ dikeve
ser milê niştecihên bajar ku herêmên xwe biparêzin û her paqij bihêlin da ku bibe mîna herêmên herî pêşketî ji ber ku “baqijî pêşketine”. Her wiha pêwîste gel li gorî dema avêtina çûpê hişyar bin, ji bo wê jî agehdarî û biryar ji hemû dukan û bazirganên di bazarê de dixbitin hate belav kirin. Demên avêtina bermahî rojane di demjimêra ji (7 heya 12) şevê. Lê Ji bo ku taxên rûniştinê, dê demjimê gerandina maşîneyan sibehan zû be û heke avêtina bermahiyê ne di demên xwe debe, Desteya Şaredariyê li gorî rêzîknameyê dê cezayê derayî bi birîne.”
Ferîşte NEZÎR
