Navenda Nûçeyan
Rêber Apo di nirxandinek xwe ya li ser Zimanê Zikmakî de dibêje; “Asta pêşketinê ya ziman asta pêşketîbûna jiyanê ye. Civakekê zimanê xwe yê dayikê çiqasî pêşde biribe, ew tê wê wateyê ku asta xwe ya jiyanê jî pêşde dibe.”
Di sala 1932’an de di vê rojê de jimara yekem a Kovara Hewar bi destê Celladet Elî Bedirxan li paytexta Sûriyeyê Şamê hate derxistin. Di 15’ê Gulana 1954’an de li Hewlêrê jimara yekem a Kovara Hetaw hate derxistin. Her wiha di sala 1963’an de jimara yekem a Kovara Roja Nû li Stenbolê hate derxistin. Ji ber vê yekê roja 15’ê Gulanê di nava Kurdan de weke Roja Zimanê Kurdî tê destgirtin.
Nirxandinên Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan ên li ser ziman balê dikişîne ser xwe. Rêber Apo di pirtûka parastinê ya 5’emîn a “Manîfestoya Şaristaniya Demokratîk (Parastina Kurdên Di Nav Pencê Qirkirina Çandî De)”, balê dikişîne ser rol û rista ziman û pêşketina mirov.
Rêber Apo di Beşa Yekemîn a sernavê ‘Çarçoveya Têgînî û Teorîk’ de li ser xala Ziman radewiste. Rêber Apo di vê xalê de li ser têkiliya ziman û çandê nirxandinê dike û wiha dibêje: “Têgîna ziman têkiliyek xwe xurt bi têgîna çandê re heye. Di çarçoveyeke teng de ziman bi awayekî bingehîn têgîna sereke ya qada çandê ye. Di çarçoveyeke teng de mirov dikare ziman weke çandê jî bide naskirin.”
Rêber Apo pênaseya ziman jî dike û wiha tîne ser ziman: “Ziman danheva civakî ya zihniyet, exlaq, hîs û fikra estetîke ku civakekê bi dest xistiye; ziman hebûna nasnameyî û zihnî ya mane û hisê ya serwextbûyî ye, bûyî xwedî îfadeyê.”
Rêber Apo li ser têkiliya pêşketina ziman û civakê jî radiweste û wiha berdewam dike: “Civaka xwe gihandibe ziman, bûye xwediyê sedema bi hêz a jiyanê. Asta pêşketinê ya ziman asta pêşketîbûna jiyanê ye. Civakekê zimanê xwe yê dayikê çiqasî pêşde biribe, ew tê wê wateyê ku asta xwe ya jiyanê jî pêşde dibe. Dîsa çiqasî zimanê xwe ji dest dabe û ketibe bin hegemonya zimanên din, ev jî tê wê wateyê, ewqasî hatiye mêtin, qirkirin û asîmîlekirin. Civakên xwediyê vê rastiyê jiyaneke wan a watedar ya zêhniyet, exlaq û estetîkê nabe û eşkere ye ku heta ji holê rabin wê weke civakeke nexweş mehkûmê jiyaneke trajîk bimînin. Civakên mane, exlaq û estetîka xwe ji dest bidin, nirxên wan ên civakî jî bi tenê ji bo nirxên mêtinkaran dibin madeya xam a bikaranînê.”
Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan ji bo ziman herî dawî dibêje: “Weke encam mirov dikare bibêje; mînak ziman weke li cem Kurdan be, civakeke di vê rewşê de ji aliyê madî ve wê heta dawiyê xizan bibe û bikeve rewşeke parçeparçebûyî ango gelekî eşkere ye ku ji aliyê mane, exlaq û estetîkê ve wê bi şaşî, xayîn û kirêt bijî û nikaribe ji vê rewşê xilas bibe.”