Ronaz Silêman/Qamişlo
Endamê Desteya Çandinî û Avdaniyê ya Kantona Cizîrê Mesûd Mehmûd diyar kir ku li gorî tê xuyakirin wê berhemên çandiniyê yên sala 2024’an ji sedî 80’ê baş be û got, “Ji ber ku baran îsal baş bariya rewşa çandinyê başe, niha em amadekariyên pêşwazîkirina berhemên çandiniyê dikin.”
Çandinî karê herî girînge li Kantona Cizîrê ye û ji roja hebûna welatiyan li ser vê erdê ew di çandiniyê de kar dikin, piraniya welatiyan di çandiniyê de kar dikin ji ber hebûna mercên erdnîgarî, xwezayî û mirovahiyê, erda Cizîrê dewlemende û ji bo çandina hemû çûreyê berhemên çandiniyê çêdibe, herwiha welatiyên Cizîrên pisporin di warê çandiniyê de, ev pisporî jî ji bav û kalên xwe girtin e. Di heman demê de çandinî li Bakur û Rojhilatê Sûriyê pir pêşketiye ji ber ku Rêvberiya Xweser girîngiyeke mezin dide pirojeyên çandiniyê, herwiha piştgiriya çotkaran û xwediya erdan dike.
Desteya Çandiniyê amadekariyên pêşwazîkirina mûsim dikin
Ji bo pêşwazîkirina mûsimê sala 2024`an Desteya Çandinî û Avdaniyê ya Kantona Cizîrê amadekariyên xwe dikin. Herwiha li Bakur û Rojhilatê Sûriyê nêzî 30 navend ji bo pêşwazîkirina genim hatine amadekirin. Navendên ku li Kantona Cizîrê hatine amadekirin jî evin; Dêrikê, Roj, Girziyaret, Tirbespiyê, Til Marûf, Tilkoçer, Tilhemîs, Amûdê, Hetîn, Qesrok, Mêlibiyê, ev navend jî piraniyên wan wê genimê çewalkirî pêşwazî bikin.
Derbarê rewşa çandiniyê û pêşwazîkirina wê de, endamê Desteya Çandinî û Avdaniyê ya Kantona Cizîrê Mesûd Mehmûd ji rojnameya me re axivî.
Mesûd Mehmûd diyar kir ku li Kantona Cizîrê çandinî bingeha her tiştî ye û wiha got: “Ez li ser beşê çandinî ya Kantona Cizîrê disekinim, li Kantona Cizîrê çandinî bingehê her tiştî ye, bi taybetî genim, ceh û nîsk. Hin cotkar di meha cotmehê yan Mijdarê dest bi çandiniyê dikin, lê her navçeyeke ji hev cudaye, wek navçeya aramiya yekem( xeta 10’an) û 2`yem û ya 3`yem. Navçeya aramiya yekem çandiniya wê ya baş ji 15`ê Mijdarê de dest pê dike û navçeyên aramiya 2 û 3`ê berî navçeya aramiya yekem e. Li Kantona Cizîrê çandiniya herî zêde ya genim piştre ya ceh e. Îsal ji destpêka wê barîna barên baş bû, lewra çandinî jî baş e, di heman demê de mûsimê sala 2024`an ji sedî 80`ê baş e.”
‘Barana zêde nexweşiyê bi çandiniyê re çê dike’
Mesûd Mehmûd di berdewamiya axaftina xwe de eşkere kir ku barana zêde dibe sedema nexweşiyê çandiniyê û wiha got: “Di vê demê de nexweşiyên çandiniyê çêdibin, mîna yên genim, ceh û kemûn, herî zêde yê kemûnê û dema ku baraneke baş jî hebe yên genim jî çêdibin. Nexweşiya genim ya îsal zingarî ye ku zingar li binê genim dixe ew jî encama nema(şilayî) zêde ye. Lê her navçeyek nexweşiya wê bi awayekî ye, navçeya xeta 10`an nexweşiya seda lê pir bû, bi taybetî erdê ku gelek av daye, lê erdê idî kêm nexweşî lê ketiye. Herwiha çandiniya kemûnê jî ji 15`ê Çileya Paşî heyanî 15`ê Reşemiyê tê destpêkirin, lê li Kantona Cizîrê hin cotkaran berî dema wê çandin û hin jî derngî dema wê çandin. Ji xwe kemûn li Herêma Bakur û Rojhilatê Sûriyê berê kêm bû, ev çend sal nirxê wê buha bû, lewra cotkaran dest bi çandiniya wê kir, yên ku zirarê dighînin kemûnê nema, barana zêde û germbûn e, lê di avhewaya hênik de zirar neghêje kemûnê.”
‘Debara Herêma Bakur û Rojhilatê Sûriyê li ser çandiniyê ye’
Endamê Desteya Çandinî û Avdaniyê ya Kantona Cizîrê Mesûd Mehmûd axaftina xwe wiha qedand: “Herêma Bakur û Rojhilatê Sûriyê bi giştî debara xwe li ser çandiniyê dike, ji bo wê em dixwazin ku çandiniya me bi rengekî baş be, pêşketin bi çandiniyê re çê bibe. Niha jî em haziriyên xwe ji bo pêşwazîkirina genim dikin, di heman demê de komîteyên lezgîn hatine amadekirin ji bo ku rewşên agir dernekevin. Lê hêviya me bi cotkarê me heye ku serdana Desteya Çandiniyê dema çinînê bikin û bi me re alîkar bin, ji ber di dema çandiniyê de em dibînin ku hin cotkar tovan ji bazirganan dikirin piştre giliyên xwe dikin ku ev tov ji Rêveberiya Xwesere, dema çinînê jî çi zirar bi war re derkevin bela serdana Yekîneyên Irşadî û Desteya Çandinî bikin wê bibin alîkarê wan.”