Ronaz Silêman/Qamişlo
Welatî û firoşkarên bajarê Qamişlo diyar kirin ku ji ber kêmbûna çavdêriyê û bêwijdaniya bazirganan nirxê kelûpelan pir bilind bûye û bi taybet di meha Remezanê de. Endamê Desteya Pêjiyanîyê jî Mehmûd Yûsif da zanîn ku bazirgan û firoşkarên ne li gorî zagonên Desteya Pêjiyanîyê kar bikin wê bên cezarkirin.
Piştî derbasbûne 13`e salan di ser kirîza Sûriyê re, ji ber şer û dorpêça heyî aboriya Sûriyê ji sedî 80`ê têk çû, herwiha bihayê lîreya Sûrî li hember dolarê Amrîkî pir kêm bûye. Ji ber ku tevahiya kelûpel li gorî dolar tên firotin, vê yekê barê ser milê welatiyan girantir kir û welatî bi zehmetî debara jiyana xwe dikin. Li hemberî cûdahiyên di navbera buhayên kelûpelan û ji bo kontrolkirina bazirganiyê li herêmên bakur û rojhilatê Sûriyê, Desteya Pêjiyanîyê gelek kar û xebatan dide meşandin.
Derbarê bilindbûna buhayên kelûpelan yek ji welatiyên bajarê Qamişlo ya bi navê Xaliya Mihemed û Firoşkarê kelûpelan yê bi navê Mêhdî Pêşmerge û di heman mijarê de endamê Desteya Pêjiyanîyê ya bajarê Qamişlo Mehmûd Yûsif ji rojnameya me re axivîn.
Xaliya Mihemed diyar kir ku buhabûna kelûpelan êşa welatiyan zêde dike û wiha got: “Niha li Bakur û Rojhilatê Sûriyê ji ber şert û mercên heyî em di nava jiyaneke zor û zehemet re derbas dibin. Rewşa heyî ne tenê di warê aborî de zehmete, ji ber ku ji sala 2011`an ve em kirîzekê di hemû aliyên jiyanî de jiyan dikin, ev yek bandoreke pir mezin li ser gelên Bakur û Rojhilatê Sûriyê kiriye, li kêleka kirîza heyî êrişên domdora yên dewleta Tirk a dagirker jî li ser me hene. Lewra Bazirgan vê rewşê ji bo bercewendiyên xwe bikartînin. Bi taybet di aliyên kelûpelan de nirxên wan pir zêde bûye, mîna niha di malbata me de 5 kes hene û da ku em xwe jiyan bikin pir zehmetiyan dikşînin, di heman demê de ji derveyî buhabûna avahiya me ya kirêye û gelek malbat di malên kiryê de jiyan dikin, lewra ji bo ku em xwe jiyan bikin rojnan em bê xwarin dimînin.”
‘Hêviyên me başbûna rewşa aborî û jiyanî ye’
Welatiya bajarê Qamişlo ya bi navê Xaliya Mihemed axaftina xwe wiha qedan: “Hêviya min ew e ku bazgran bi wijdanê xwe kelûpelan li ser dikan belav bikin û dikan jî bi nirxekî baş bifroşin, da ku rewşa jiyanî û aborî baş bibe.”
‘Pêwîte sînor ji bazirganên bêwijdanî re bê dayin’
Di heman çarçoveyî de yek ji Firoşkarê bajarê Qamişlo yê bi navê Mêhdî
Pêşmerge da eşkerekirin ku armanca bazirganan tenê bercewendiyên wa ne û wiha got: “Buhabûna ku niha em tê de jiyan dikin pir zêdeye, bazirgan bêwijdanî kelûpelan difroşin, armancên wan tenê becewendiyên wan yên şexsî ne, milet jî dibe qorbanê vê yekê û pir êşan dikşîn e. Ji bo vê yekê daxwaz û hêviyên me ji hemû deste û komîteyên ku berpirsyarên bazirên e bi taybetî ji Rêveberiya me ya Xweser ku bazirganên ku ji derveyî zagonên baziranê kelûpelan difroşin bisekinin. Bazirgan bawer nakin kengî ev meha mûbarek bê, da ku îstîsmarkirinê bikin, pêwîte sînor ji bazirganên bêwijdanî re bê dayin. Herwiha bidawîbûna vê kirîzê jî meşandina xeta siyemîn ya ku Rêber Apo nîşanî me daye.”
‘Yek ji sedemên buhabûna kelûpelan bilindbûna nirxê dolar e’
Di heman mijarê de endamê Desteya Pêjiyanîyê ya bajarê Qamişlo Mehmûd Yûsif diyar kir ku yek ji sedemên buhabûna kelûpelan kêmbûna nirxê lêreya Sûrî li hemberî bilindbûna dolarê Amrîkî ye û wiha got: “Rewşa buhabûna kelûpelan di nava bazaran de, sedema yekê kêmbûna nirxê lêreya Sûrî li hemberî bilindbûna dolarê Amrîkî ye, ya din jî ji ber ku riyê derdora me girtîne, ev jî dibe sedema nedarbasbûna kelûpelan, ya din jî hin baziran hene ji bo bercewendiyên xwe, ev rewşa heyî îstîsmar dikin. Lê em wek Desteya Pêjiyanîyê xebatên me yên ji bo sîstemkirina bazarê berdewamin, endamên me yên şopandinê her dem di nava kar û xebatê de ne, bazirgan û firoşkarên ku ne li gorî zagonên Desteyê kelûpelan difroşin tên cezakirin.
‘Bazirgan û firoşkar ji derveyî zangonên desteyê kelûpelan difroşin’
Endamê Desteya Pêjiyanîyê ya bajarê Qamişlo Mehmûd Yûsif axaftina xwe wiha qedand: “Zagonên Desteya Pêjiyanîyê di sala 2012`an de ji bo sîstema bazirgan û firoşkaran derketibûn, bi riya van zagonan me bazar kiribû azad, da ku şertgirî di nava bazarê de bê kirin, lê me dîtî ev tişt ne li gor wan daxwazan bûn, bazirganan ev xal ji xwe re îstîsmar kirin, bi zêdebûneke pir zêde kelûpel difotin, lê ev rewş heta astekê di dema niha de hatiye çareserkirin.”