Hemza Sêvo/ Qamişlo
Dewleta Tirk a dagirker ji destpêka avabûna xwe ve û heta niha li dijî gelê kurd komkujiyan pêk tîne û destkeftiyên kurdan li ku derê hebe, êrişî wê dike. Siyasetmedarên kurd dan zanîn ku dagirkeriya Tirk ji bo gelê kurd dijminê bingehîn e û di pêvajoya niha de yekrîziya kurdî tekeziya serkeftinê ye.
Hevrêziya kurdî bi derbirîneke kurt, ew xewn, doz û xwesteka her mirovekî kurd xwedan firkrê netewperwer e. Ji sedên salan ev vîn û daxwaz di xeyal û ramana kurdan de digere. Bi taybet ji serdema Peymana Lozanê û Saykis Pîko ve yên ku bingehê yekrêziya kurdî ruxandin, hat pêkanîn. Êdî erdîngariya Kurdistanê bû 4 perçe, her perçeyek dewletek xwedî serweriyeke cuda bi zimanekî cihêreng û xwedî siyseteke qirêj pir reng. Dewleta Tirk, Îran, Sûriyê û Îraqê bi dirêjahiya 100 salan piştî Peymana Lozanê de xwestin ku gelê kurd û hevrêziya kurdî ji hev parçe bikin.
Bi dirêjahiya 100 salan van dewletan bi siyaseta xwe karîn serweriya xwe li ser gelê kurd ferz bikin û hemû nêzîkatiyên gelê kurd qedexe bikin. Lê tevî wiha jî gelek hewildan hatin kirin ku gelê kurd bibin yek û hîna jî ev yek berdewam e.
Têkildarî yekrêziya kurdî û hevkariya PDK’ê bi dewleta Tirk û dijminê gelê kurd re, siysetmedarên Bakur û Rojhilatê Sûriyê ji Rojnameya me re axivîn.
‘Dewleta Tirk, dijminê gelê kurd ê bingegîn e’
Siyastmedar û endamê Desteya Rêvebir ya Kongireya Neteweyî ya Kurdistanê, Silêman Ilyas da zanîn ku dewleta Tirk a dagirker ji bo gelê kurd û destkeftiyên kurdan dijminekî bingehîn e û wiha got: “Dijberiya dewleta Tirk a dagirker ji gelê kurd re mijareke kevin e. Çi di serdema osmaniyan de be û çi di dema niha, ango AKP û MHP’ de be. Herwiha dewleta Tirk bi hemû awayan dijberiya gelê kurd kiriye û qeyran bi serê kurdan de pêk anîne. Lewma divê em kurd li mijara dijberiya dagirkeriya Tirk bi rengekî pragmatik binerin. Ji ber ku dewleta Tirk ji bo tevahiya gelê kurd dijminê bingehîn û navendî ye. Ev dijberî jî li ber çavan bi zelalî tê dîtin. Ji taybetmendiya wê ya xirab ew e ku destkeftiyên gelê kurd li her çar parçeyên Kurdistanê hedef digire. Çi li Bakurê Kurdistanê be, çi li Başûrê welat be û herî zêde jî bi taybet li Rojavayê Kurdistanê, Bakur û Rojhilatê Sûriyê. Em dibînin ku çawa gefan dide gelê kurd û êriş dike. Êdî li hemberî van êriş û gefan em weke gelê kurd çi ji me tê xwestin? ”
‘Di dema heyî de yekrêziya gelê kurd tê xwestin’
Silêman Ilyas diyar kir ku tişta ku niha tê xwestin yekrêziya gelê kurd e û wiha axivî: “Di roja îro de hin partî û aliyên kurdî henin ku bi dewleta Tirk a dagirker re kar dikin. Di heman demê de destê dijminê gelê kurd girtine û rasterast xizmeta dagirkeriya Tirk dikin. Li aliyekî din jî berjewendiyên xwe yên kesayetî û malbatî li ser doza kurdî re dibînin. Ma gelo ev aliyên ku wiha dikin, nizanin ku hevkariya bi dewleta Tirk re nakeve xizmeta çarenûsa gelê kurd. Lê tişta ku em dizanin ger rêxistineke kurdî bi vî rengî kar bike û nas bike ev yek nakeve xizmeta gelê kurd û riyeke şaş e tu caran nayê qebûlkirin. Li hemberî vê tevkariya bi dagirkeriya Tirk re, tişta ku tê xwestin ew e ku em dijminê xwe baş nas bikin. Herwiha yekrêziyeke kurdî bidin avakirin da ku em destkeftiyên xwe biparêzin. Di Rojhilata Navîn de jî em weke gelê kurd roleke mezin bilîzin. ”
‘PDK’ê dûrî welatparêziyê ye’
Di heman çarçovey de siyasetmedar Mihemed Kûzê jî dest nîşan kir ku bi dirêjahiya dîroka kurdan PDK’ê li dijî tevgerên kurdî rabûye û ew dûrî welatparêziyê ye û wiha
domand: “Ger em dîroka Kurdistanê bixwînin û lêkolîn bikin, dê gelek caran rastiya PDK û mala Barzanî bibînin. Ji beriya ku Tevgera Rizgariya Kurdistanê were avakirin jî vê malbatê li hemberî tevger û partiyên kurdî sekiniye. Di her parçeyekê Kurdistanê de dema ku kurdan dixwest ji bo xizmeta gelê kurd bike, PDK’ê dijberî wan kar kiriye. Bi taybet jî piştî damezrandina Partiya Karkerên Kurdistanê û meşa azadiya ya ber bi çiyayên azad ve. Herwiha di pêvajoya azadiya Kurdistanê ya ku PKK’ê da meşandin bi 10’ê caran PDK’ê Pêşmergeyên mala Barzanî bi dewleta Tirk a dagirker re şerê Gerîlayên azadiyê kirye. Di heman demê de PDK’ê li hemberî şoreşa Rojava jî destekê dide dewleta Tirk ji bo rewakirin êrişên dagirkeriyê. Herwiha di roja îro de PDK’ê derfet daye Pêşmergeyan ku rasterast bi dewleta Tirk a faşist re êrişî Gerîla bikin. Bi vî awayî dixwaze şerê navxweyî û birakujiyê were destpêkirin. Lewma em bang li gelê kurd, partî, siyasetmedar û rewşenbîrên kurd dikin ku li hemberî PDK’ê rabin û wê ji riya şaş vegerînin. Ji ber ku heta PDK’ê li ser vê riyê be wê tu caran yekîtiya kurdan çênebe.”