FARÛK SAKIK
Di sala 1978’an de di navbera19-26’ê kanûnê de li bakurê Kurdistan tevkujiyek li Mereşê pêk hat. Di hedefa wan de kurd û elewî hebûn. Polîtîkayeke dewletê bû û dixwestin heremê ji kurdan vala bikin.
Di encama êrişan de nêziki 500 kes hatin qetilkirin. Mexdûran herêm terk kirin û berê xwe dan koçberiyê.
Dijmin gihîştibû armanca xwe û herêm hatibû valakirin û êdî li gorî xwe dida xar û cirîdan. Polîtîkayên xwe yê guhertina demografiyê xistibûn dewrê. Di ser komkujiya Mereşê de sal derbasbûn û sal 2022. Zîhniyet û nêzikatiya dewleta dagirker nehat guhertin.
Di dewsa partiyên wek CHP û AP de, AKP û MHP, di dewsa Ecevît û Demîrel de, Erdogan û Bahçelî bi du nêçîra Kurd û Elewiyan ketibûn. Di vê serdemê de jî ji bo qirkirina kurdan bi dewleta kûr e li hev kirin. Dema Tevkujiya Mereşê de çawa MHP hatibû erkdarkirin heman MHP îro dîsa ji bo tevkujiyên nû, di îktidarê de hat bicîhkirin.
Di 27’ê Mijdara 1978’an de li Kurdistanê bi navê PKK rêxistineke nû partîbûna xwe îlan kir. Ji bo pêşîgirtina vê partiyê ev tevkujî pêk hatibû. Digotin hê ev rêxistin di nav şoreşger û civaka kurd de belav nebûye em pêşî lê bigirin.
Lê sal û dem derbas bûn ev tevger neqediya û berevajiyê wî roj bi roj mezintir bû û li her deverî belav bû. Şerê çekdarî da destpêkirin. Gerîla li her deverên Kurdistanê bû. Cesaret dida civakê. Gelên herêmê dijminê xwe baş nas kiribû û ji bo careke din tevkujiyek bi vî rengî pêk neyê, bi rêxistin bûn.
Armanca dewletê ew bû, kurdewariya Mereşê ji hole rake û ji derve hin kesên din bîne li gorî xwe bi cîh bike. Ji bo vê yekê tovê dijminatiyê li herêmê direşandin. Civak li dijî elewî, çepgir û şoreşgeran sor dikirin.
Ewroj çawa kurdan wek dijminê Tirkan û elewiyan jî wek dijminê îslamiyetê pênase dikirin, îro jî heman zîhniyet li îktidarê ye. Tirk-Îslam esasê dîroka newew dewleta wan e. Îroj vê hişmendiyê bi awayekî herî qirêj AKP-MHP bi rê ve dibin. CHP jî tevlî wê tevkujiya AKP-MHP’ê ji bo kurd û elewiyan pêk tîne, dibe.
Îroj AKP hewl dide wan erebên bi dewşîrme ku dixwaze bike Tirk, bîne li li gund û navçeyên Mereşê bi cîh bike.
Senteza Tirk-Îslam du sal şûn de, bi darbeya 12’ê Îlonê re, bû siyaset û îdeolojiya fermî ya dewletê.
Û li dijî kurdan şer dane destpêkirin. Ev yek di sala 1978’an de xwestin pêk bînin lê bi ser neketin.
Îroj AKP ew tişta ku di sala 1978’an de MHP’ê bi ser nexistiye dixwaze ku îroj ew pêk bîne.
Bersiva tevkujiya Mereşê gel bi tevlîbûna nav Tevgera Azadiya Kurdistan de dîtin. Bi awayekî xurt li tevgerê xwedî derketin. Her çiqas piştî komkujiyê ji Elbistan û Pazarcik gel ax û mala xwe terk kiribe jî, li deverên ku koçkirin de li nirxên xwe yên netewî xwedî derketin û baweriyên xwe jî parastin.
Piştî ku Tevgera Azadiyê dest bi tekoşîna azadiyê kir di 15’ê Tebaxa 1984’an de jî şerê çekdarî da destpêkirin, zarokên vê tevkuji yê hin pêşengê wek; Besê Anûş, Mustafa Yondem, Nucan Dîrlik, Atakan Mahîr, Delal Nûrhak, Qasim Engin, Savaş Maraş tevlî vê tevgerê bûn.. Çek girtin bûn gerîla..Şer kirin şehîd bûn. Her yek xwedî yek xeyalek bûn; “Hildana tola tevkûjiya Mereşê”
Ji tevkûjiya sala 1978’an ders girtibûn û tu carî meydan ji dijmin re nedihiştin. Bi şahadeta xwe hêz dan cîwanên Mereşê da ku ew jî tevlî vê tevgerê bibin, çeka wan hilgirin û Mereşê biparêzin.