Zekî Bedran
Dewleta Tirkan êrîşên xwe yê li ser bakûr û rojhilatê Sûrî bi israr û bi stratejiyeke bi zanebûn didomîne. Di bingeha stratejiya wan de qirkirina Kurdan heye. Yanî Kurd divê bi ti şêwazî azad nebe, xwe îdare neke û nebe xwedan statû. Kurd ne tenê di nava sînorên Tirkiyê de tên înkar kirin, ji 1920’an heta rojame dewleta Tirkan fermi qirkirinek li ser Kurdan pêkanî û siyaseta Kurdan ji dîrokê tûne bike bênavber meşand. Di penceya qirkirina çandî û helandinde Kurd xwe bi zorê gîhandin roja me ya îro. Nifşê ku dewleta Tirkan îdare dikin li ser esasê vê avahiya îdeolojîk û înkarê mezin bûn. Ji ber wê di cîhanê de mafên ji bo gelên din dipejirînin ji bo gelê Kurd weke tişteke nayê pejirandin dibînin. Ji bo vê muxalîfê xwe, bûrokrasî û îdareyên xwe di mijara Kurdan de mejîyê wan hatiye jehrîkirin û ji aliyê dewletê ve hatiye desteser kirin.
Divê ti carî neyê jibîrkirin û ji ber çav neyê hûndakirin ku dewleta Tirkan qirkirinek li ser Kurdan meşandiye û dixwaze vê stratejî bê navber bimeşîne. Ger ev rastî were paş çav kirin ew ê neyê fêmkirin ka dewleta Tirkan çima ewkasî dijminahî ji Kurdan re dike. Ji DAİŞ heta El Nusra, ji İsrail heta İran û ji DYA heta Rusya bi hemû hêzanre dijî Kurdan îttîfaqan dike. Dewleta Tirkan niha di cîhanêde hemû navendên tarî yên dijî Kurdan yên fermi û ne fermî hevdîtinan dike, pazaran dike û alîkarî dixwaze. Belê, hember Kurdan di cîhanêde kesê ku hevdîtin nekiriye û alîkarî nexwastiye nemaye. Lê bi Kurdan re hevdîtin nake. Her dem dûbare dike ku ewê Kurdan tine bike û heta Kurdek berxwe bide nemîne dijî wan wê şer bike.
Êrîşa bi hêzên esmanî ya dawiya şeva 19`ê Mijdarê de yanî nîvê şevê hember bakûr û rojhilatê Sûrî bi berfirehî hember Iraq û Başûrê Kurdistanê, bi vê heqîqetê dîrokî ve girêdayî ye. wiha nebe Kurd ji bo dewleta Tirkan ne gef in. Kurd bi projeya Neteweya Demokratîk pirsgirêkên xwe dixwazin bi gelên ku bihevre jiyan dikin û di nava sînorên heyî de çareser bikin. Her wiha dewleta Kurdan û hêzên wan ê esmanî nîne. Bi taybet ji ber dewleta Tirkan endamê NATO ye û artêşeke wan ya mezin heye ev yek ji bo Kurdan her dem çavkaniya gefeke girane. Ji ber hedefeke dewleta Tirkan ya Kurdan înkar bike û bihelîne her wiha jî dîrokê tine bike heye. Lê ti stratejiyeke Kurdan ya dewleta Tirkan ji holê rakirinê nîne. Dewleta Tirkan bi dehan salin li gor dilê xwe Kurdistan bi balafiran û çekên giran yên pêşketî lê dide. Hêzeke ya Kurdan parastina esmanî jî nîne, ji ber wê hedefeke vekirîne.
Dewleta Tirkan teqîna dawî ya li stenbolê çêbûyî dike hicet û hember bakûr û rojhilatê Sûrî û herêma Asos`ê yê 140 km. dûrî sînore, erîş kirina wan ti carî bi xwe parastinê û şerê terorê nikare bê îzahkirin. Hember DAÎŞ`ê ku hemû cihan terorist pênase dike û her wiha leşkerê wan jî bi zindî şewitandibû, dewleta Tirkan erîşeke wiha ti carî nekiriye. Hemû kes pir baş dizanin ku, rêveberiya faşîst Erdogan bi DAÎŞ`re şirîkê hevin. Erdogan, dema DAİŞ êrîşê Kobané kir û Kurd tengav bûn pêşiya ragihandinê bi keyfxweşî bi gotina“Kobanê ket wê bikeve“ weke mizgînî dida. Her wiha ji bo DAİŞ û çeteyên din yên ixwancî herêmên bin destê faşîzma Tirkan de weke sîwaneke bi ewle bu. Tirkiyê ji bo wan herêmeke bi ewle avakiriye. Em ji bîr nekin, serokê DAIŞ Bexdadî û Kureyşî li herêmên di bin kontrola Tirkan de xwe bicîh kiribûn û li wir ji aliyê DYA ve hatin kuştin.
Ragihandina Tirkan di aliyê mêjî û zîhnî ve hatiye desteserkirin û teşedayîn. Niha bi rêka xapandin û diziyê saziyên ku Erdogan wan desteser kiribûn de, bi şiklê mirovan kêriyên hatine kirîn hene. Her dem tecawûzê rih û mejiyê gel dikin. Ji bo heqîqet negîhîjin gel xwe didirînin. Hinek karmendên şerê taybet, şexsîyetên tarî jî weke pisporê teror kirîne belayê serê ragihandinê. Endamên ragihandinê ya rastî jî di bin zexteke giran de ne.
Beriya demekî Hakan Fîdan gotibû ‘’şer derxistin pir hesane, çend endamê xwe derbasî aliyê Sûrî bikim û ji wir çend fûze bavêjin aliyê Tirkiyê bese’’ teqîna caddeya îstîklal jî nûkirina vê stratejiyê ye. kesên ku kêmek mejiyê wan kar bike hemû wê zanibin ku ew bûyer têkîliyê xwe bi Kurdan re nîne. Ji xwe dewlet jî nikare vê yekê îspat bike. Agahiyên ku hatine eşkere kirin ti têkîliyê wan bi Kurdan re nîne. Lê tê gotin ‘’di şer de destpêkê hicet dimirin’’rûxmî ku rastî wiha ne jî hemû kew li pişt Erdogan û Baxçelî rêz bûne, piştgîrî li êrîşê wan li ser Sûrî û Irak`ê dikin. Ji ber wê qetlkirina rastiyan de û xûynê ku tê rijandin de hemû dibin şirîkê hev.
Hêzên mezin yên ku li herêmêne ew jî di xwîna ku tê rijandin de şîrîk in. Rûsya û DYA eger bixwazin, dikarin êrîşên dewleta Tirkan bidin sekinandin. Ji ber ku qada esmanî bin berpirsiyarî û parastina wan de ye. lihevkirina wan bi dewleta Tirkan re û rê vekirina wan eşkere ye. Dewleta Tirkan rûxmî wan bi balafirên şer nikarê qetlîamên wiha bike û hemû herêm bombe bike. Lê binerin 21`ê mehê de Îran li başûrê Kurdistan çend navendên PDK-Î bombe kir. Welatên rojava hemû daxwuyanî ya şermezarkirinê belavkirin. Lê êrîşên Tirkiyê yê ku bi dehan kes hat qetilkirin, me nedît ku kesî devê xwe vekir.
Qaşo, Rûsya îttîfaqê stratejîk ya Sûrî ye. Di van êrîşên esmanî de bi dehan leşkerî Sûrî jîyana xwe ji dest daN. Rusya dizanî ewqas hûndayî çêbibin, ruxmê wê jî helwest negirt. Berovajî wê, ji bo ku Erdogan di hilbijartinan de serbikeve Putin alîkariya wî dike. Xêzanên tên fedakirin ji hemwelatiyên Sûrî û Iraq`ê ne. DYA û Rûsya piştre jî pir bi hesanî tên cem Kurdan û gelên herêmê, weke tiştek nebûye tevdigerin. Wiha difikirin ku gel wê vana ji bîr bikin û tim mihtacê wan bin!