Fener…
Idrîs Henan
Çar sal di ser derbiderbûna gelê Efrînê re derbas dibin û li tonela sala pêncemîn a dagirkirin Efrînê, demjimêr û roj tên hesibandin. Şêniyên Efrînê ku serê xwe ji dagirkeriya Tirk, teknîk û çeteyên wê re netewandin, îroj li Şehbayê li nav kampan û kavilan bi cih bûne. Li ber Serma, seqem, germahî û tunebûnê xwe ragirtine, dîsa jî qebûl nakin serî ji mêtingeran re biçemînin. Çendîn jimar û rêjeya akîncîtiya hatiye koçberkirin mezin be, çendîn asta dizî û talaniyê mezin be, çendîn kuştin, revandin û hebiskirin pir be, çendîn zilm, zordarî û destdirêjî kûr be, dîsa jî dijminê êrişkar nikare bibêje ku bi ser ketiye. Serketina li dijî Efrîniyan jê re bûye xewn û xeyal ku her şeva derbas dibe, temenê dagirkeriyê kurtir dike.
Çar sal in û koçberên Efrînê, li pey hev rastî êrişên curbecur tên. Hemû aliyên tiliya wan di dagirkirina Efînê de hebû, îroj bi hev re hewl didin wê konseptê dewam bikin û vîna azadiyê di wî gelî de bikujin. Rojane zengilên cengê lê didin û hewl didin tirsê biçînin. Balansa hêzê li ser bingeheke çewsîner ava dikin û dixwazin bi tunekirina vîna vegerê re, di kesayeta koçberên Efrînê de, vîna Bakur û Rojhilatî Sûriyê têk bibin. Mereq û hesreta wan jî ew e.
Rejîma Sûriyê ku ji destpêka aloziyê û vir de li dergehên xilasiyê digere, tevî hemû “destketiyên” li beramberî hêza bi navê “opzisyon” bi dest xistine jî, lê bi temamî di birêvebirina aloziya welêt de bi bin ketiye. Serketina xapînok, ku rejîmê xwe pê daye îqnakirin ku dikare bi vî rengî li ser dika vî welatî serwer be, tabloyek çewt derxistiye holê. Rejîma desthilatdar a Baas, bi van rêbazên fikirînên neteweperest ên ti têkîliya xwe bi alfabeya siyaseta exlaqî re nînin, her şer, dek û dolab, dorpêç, ambargo û birçîkirin tercîh kiriye û xwe li dûrî çareseriyên siyasî giritye. Wer lê hatiye ku vînên radestbûyî li deverên dîtir ên Sûriyê teslîm girtin, ji wê ye jî, dê li Şehba yan li Şêx Meqsûd û Eşrefiyê jî vîna gelên berxwedêr teslîm bigire.
Ev cureya rejîman xwedî hafîzeyên fena masiyan e. Dîroka bi destê wan neyê nivîsandin, wane û dersan jê nagirin. Lew re; zû ji bîr kiriye dema parêzgeha Helebê radestî çeteyên Tirkiyê Alqayîde dikir, herdu taxên Şêx Meqsûd û Eşrefiyê li ber xwe didan. Dema tevahiya gundewarên bakur rojavayê Helebê radestî Al Nusra û DAIŞ dikir û Efrîn di nav lepên wan guran de dihişt, gelê Efrînê ji Qestel Cindo heya girên Cindirêsê û Şêrawa li ber xwe dida û derbên giran li wan çeteyan dida.
Îroj Hikumeta Şamê li Şehbayê û Helebê siyasetek wisa koordînekirî bi daxwazên dagirkeriya Tirk re dimeşîne û sûcên mirovî dike. Tişta ku Tirkiyê bi şer, teknîk û teknolojiya NATO`yê nikaribû li Efrînê pêk bîne, bê guman rejîmeke jihalketî, nikare bi van rêbazên tixyayî pêk bîne. Dara ku li ser goleke xwîna pakrewanan mezin bûye, ti bayek nikare pîqinên wê bihejîne û ne jî pelên wî biweşîne. Pêwîste rejîma Baas vê yekê baş zanibe û li şûna xesibkarê axa Sûriyê, berê xwe bide gelên Sûriyê. Nikare bi van şêwaz û rêbazên dubarekirî, vîna berxwedêrên Efrînê li Şehbayê têk bibe. Eger mezinên ku aqilan bidinê nîn bin, bila li mezinekî ji xwe re bigere ku hiş bîne serî.