Argêş Vîyan/Qamişlo
Endamê Desteya Edaletê ya Parlementa Tirkiyê û Parlamenterê Colemêrgê DEM Partiyê Onur Dûşûnmez bibîrxist ku ev pêvajo erkê civakê ye ku divê were serxistin û got: “Tevgera Azadî û Rêber Apo erkên xwe yên dîrokî pêk anîn, niha dora hikumetê ye.”
Piştî banga Rêber Apo ya dîrokî PKK kongireya xwe ya 12’emîn di navbera 5 û 7’ê Gulanê de lidarxist. Li tewî hemû hewildanên Tevgera Azadiyê û Rêber Apo ti gavên berbiçav nehatin avêtin û tecrîda li ser Reber Apo hîn jî didom e.
Di derheqê pêvajoya dawî ya Rêber Apo daye destpêkirin û gavên ku pêwiste bên avêtin, endamê Desteya Edaletê ya Parlementa Tirkiyê û Parlamenterê Colemêrgê yê Partiya Wekhevî û Demokrasiyê (DEM Partî) Onur Dûşûnmez ji rojnameya me re axivî.
‘Rêber Apo bi banga xwe hincetên di destê şerxwazan de girt’
Onur Dûşûnmez da xuyakirin ku Rêber Apo bi berpirsyariyeke dîrokî rabû, lê hikumeta Tirkiyê hîn tu gav
neavêtine û wiha dest bi axaftina xwe kir: “Banga ku ji hêla Rêber Abdullah Ocalan ve di 27’ê Sibata 2024’an de hatiye kirin ne tenê peyamek bû, lê di bingeh de peyameke dîrokî bû. Ev bang ji bo her kesî, ji tevgera azadiyê bigire heya dewlet, parlemento û avahiyên siyasî yên wekî me, erkekî berpirsiyariyê bû. Di vê pêvajoyê de, tevgera azadiyê bi erkê xwe rabû: Pêşî agirbest îlan kir, dû re jî hebûna xwe ya rêxistinî bi dawî kir. Ev gavek pir wêrek û dîrokî bû ji bona aştî û çareseriyek demokratîk. Wekî Partiya DEM, me bi gel re civîn li dar xistin, di civînên bi beşdariya berfireh li Kurdistan û metropolên Tirkiyeyê de me guh dan raman û daxwazên gel. Me bi partiyên siyasî re têkilî danî û pêşniyarên xwe pêşkêş kirin. Me van hemû pêşketinan bi rêya Heyeta Îmraliyê ji Rêber Abdullah Ocalan re ragihandin. Em ji berpirsiyariya xwe ya siyasî ya ji bo pêvajoyê haydar in û bi vê hesta berpirsiyariyê tevdigerin. Lêbelê, mixabin divê were gotin ku baskê dewlet û hikûmetê hîn jî israr dikin ku di vê pêvajoyê de gavên pêwîst neavêjin. Bendewariya hevpar a civakê ew e ku Rêber Öcalan vê pêvajoyê di şert û mercên azad û tendirûst de bi rê ve bibe. Rastiya ku ev bendewarî nehatiye bicihanîn, di civakê de li ser pêvajoyê bêbaweriyek cidî çêdike. Her wiha, yek ji gavên sereke ku divê dewlet bavêje ev e ku girtiyên nexweş bigihîjin dermankirinê û misoger bike ku ew bêyî ku dereng bibe demildest werin berdan. Lê, astengkirina berdana girtiyên ku cezayên xwe temam kirine bi rêya rêveberiyê û desteyên çavdêriyê hem ji aliyê zagonî ve û hem jî ji hêla exlaqî ve nayê pejirandin. Beşên mezin ên civakê ji ber van pêkanînan dibin qurbanî. Niha ji bo dewletê pêdivîyek dîrokî ye ku berpirsiyariyên xwe bêyî dereng bicîh bîne.”
‘Pêwîst e demildest gavên erenî ji aliyê hikumetê ve bê avêtin’
Onur da xuyakirin ku gotinên Dewlet Bahçelî girîng bûn, lê nakevin merîyetê û wiha domand: “Rolên ku parlamento divê bigire li ser milê xwe di banga Rêber Apo û biryarên kongreya 12’emîn ya PKK’ê de bi zelalî hatine destnîşankirin. Heta MHP, ku hevkarê Tifaqa Gel e, demek dirêj e diyar kiriye ku parlamento divê di vê pêvajoyê de rolek bilîze. Tevî vê yekê, mixabin, heya niha tu gavek berbiçav ji parlamentoyê re nehatiye pêşve birin. Mixabin, rêziknameya bingehîn ya ku tê payîn ku were Komîsyona Edaletê, ti rêziknameyek li gorî rihê pêvajoya aştiyê nagire nav xwe. Lê, tiştê ku bi lezgînî pêwîst e ev e ku newekheviyên di zagonên zagonî de ji holê werin rakirin, rê li ber azadkirina girtiyên nexweş û siyasî were vekirin, û astengiyên li ser siyaseta civaka sivîl werin rakirin. Daxuyaniyên Devlet Bahçeli yên derbarê avakirina desteyekê ku di derbarê pêvajoyê de û helwesta piştgir a Serokê parlamentoyê Numan Kurtulmuş a piştewanî dibe ku nîşanek ji bo destpêkek nû di vî warî de be. Ya girîng niha ev e ku ev deste were avakirin û bêyî windakirina demê dest bi xebata xwe bike. Xebata desteya ku were avakirin dê dilsoziya vîna li ser asta Parlamentoyê nîşan bide. Em vê pêvajoyê bi baldarî dişopînin û amadebûna xwe ya beşdarbûnê diyar dikin.”
‘Erkê me hemûyane em pêvajoyê bi ser bixin’
Dûşûnmez got ku gavên Tevgera Azadiyê yên ji bona çareseriyê dîrokî ne, pêwiste bê bersivandin û wiha axaftina xwe bi dawî kir: “Daxuyaniya PKK’ê di Kongreya xwe ya 12’emîn de ku têkoşîna xwe gehiştandiye qonaxekê nû û pêvajoya şerê çekdarî dawî kir, ev gaveke dîrokî ye. Ev gav pênaseya vîna azad ya ji bo aştî û çareseriyek demokratîk dide nîşan dan. Di pêşiya desthilatiyê de, ti hincet neman. Hêviyên hemû beşên civakê eşkere ne. Divê dewlet vê gavê bêbersiv nehêle û divê rê li ber aştiyek mayînde veke. Wekî Partiya DEM, em di her warî de rola xwe dilîzin. Me pêşniyarên xwe yên pêşnûmeyê derbarê rêziknameyên ku divê di makezagonên cezayî de werin çêkirin de pêşkêşî hikûmetê kirin. Me daxwazên ku me ji civakê wergirtin bi mûxatabên xwe yên rasterast ên li Parlamentoyê re parve kirin. Ger ev pêvajo dereng bikeve, dê ne zêde zehmet be ku yên ku dixwazin pêvajoyê têk bibinn, wekî pêvajoyên debasbûyi be. Li Tirkiyeyê jî, li hember vê zimanê qirêj û polîtîkayên tund yên ku ew kesên ku bi xwe şer xwedî dikin dixwazin belav bikin, divê em zimanê aştiyê û siyaseta çareseriyê bê hembêz kirin. Em ê têkoşîna xwe ji bo anîna aştî, wekhevî û azadiyê ji vî welatî re bidomînin. Hewldanên me dê berdewam bikin heya ku em çareseriyek li ser bingeha daxwazên civakê ava bikin.”
