Birûc Resûl/Qamişlo
Endama Koordînasiyona Jin a Bakur û Rojhilatê Sûriyê Emîne Umer diyar kir ku pêwîst e jin asta berxwedanê bilind bikin û parastina cewherî xurt bikin û got: “Pêwîst e jin di avakirina Sûriya nû de hebin û mafên wan bên misogerkirin.”
Piştî helwişîna Rêjîma Eseed gelek buyer hatin qewmandin, di nav de rewş û pêşerojê jinê ye. Pirsa ka wê siberoja jinê di Sûriya nû de çawa be, di serê her kesê de ye. Li gorî tê dîtin, desthilatdariya Şamê ya nû dixwaze jinê ji holê rake û wê bê maf bihêle. Lê jinên Bakur û Rojhilatê Sûriyê ku pêşengiya şoreşa gelan kirin bi tu awayî nêzîçkatiyên desthilatdariya Şamê qebûl nakin û herdem ew tekez dikin ku wê têkoşînê dewam bikin da ku mafê jinê di Sûriya nû de misoger bikin.
Derbarê rewşa Sûriyê de û bi taybet siberoja jinê, endama Koordînasiyona Jin a Bakur û Rojhilatê Sûriyê Emîne Umer ji Rojnameya me re axivî.
Emîne Umer di destpêka axaftina xwe de wiha got: “Di nava sê mehan de gelek guhertin di Sûriyê de pêk hatin.
Colanî û hevkarên wî destpêkê kongireyek ji xwe li dar xistin û Colanî wekî serokê Sûriyê ji aliyê wê kongreyê ve hat destnîşankirin. Aliyek tenê li Şamê ye û bi xwe biryaran dide û ji bo berjewndiyên xwe yê desthilatdariyê kar dike. Ev yek dide xuyakirin ku tu guhertineke erênî di Sûriyê de pêk nehatiye. Raste rêjîma Bass hat helweşandin, lê yên hatin şûna Bass wekî wê ne. Belê em dibînin ku çawa Colanî di daxuyaniyên xwe de herddem behsa pirrengiya Sûriyê û yekîtiya pêkhateyan dike, lê tenê axaftinin, heya niha di pratîk de ew berovajî axaftina xwe dike. Ji ber wê di vir de nakokî tê avakirin. Em balê bikşînin ser mijara jin di hundirê Sûriyê de ku hebûna wê dixwazin bidin winda kirin, heya niha her nîqaş û kongirên ku tên lidarxistin hikumeta Şamê jin tevlî nekiriya. Ev bi serê xwe xeteriyekî bi xwe re tîne. Cihê ku jin tê de tune be ew cih tê hilwişandin ango ne bi awayekî adalet û aşîtî tê meşandin.”
Hebûna jinê di Sûriya nû de
Emîne da zanîn ku gelê Sûriyê di gelek şer, pevçûn û qirkirinan re derbas bûn, ji ber vê yekê ew cudakirina di navbera pêkhate û mezhebên herêmê de tu carî qebûl nakin û wiha pê de çû: “Divê em yekrêziya xwe ava bikin da ku bikaribin Sûriya nû jî ava bikin. Di heman demê de daxwaza me ew e ku sîstema nû ya rêveberiyê jî hevpar be, rola jinan tê de hebe ku hebûnên xwe nîşan bidin û beşdarî cihên biryardayînê bibin. Gelek jinên xwenda, zana û pêşketî di nava civakê de hene, dikarin nûnertiya gelê xwe bikin. Îro jin di Sûriyê de tekoşînekî pir mezin daye meşandin û heya roja îro jî berxwedanî û tekoşîna xwe didomîne, ne mumkine ku piştî ewqas ked û berdêlên giran yê di şoreşê de hatin dayîn, bi destî were qebûlkirin, em ê heya dawê li ser piya bin û dengê xwe bilind bikin tenê ji bo mafê me neye xwarin.”
‘Jin dayîk e, mamoste ye, xwişk û hevjîn e’
Emîne Umer diyar kir ku divê di avakirina Sûriya nû de rol û hebûna jinan bê misogerkirin û wiha domand: “Pêwîst e Sûriya azad û demokratîk a ku tê de hemû mezheb û pêkhate bi azadiya xwe bijîn, werê avakirin. Rola jin û ciwanan jî di avakirina Sûriya nû de gelek girîng e û divê dengê xwe bi awayekî azad ragihînin. Em dixwazin rola wan di nava civakê de aktîv be û mafên jinan di avakirinê de misoger bikin. Jin dayîk e, mamoste ye, xwişk û hevjîn e, ew bi destên xwe nifşan ava dike. Gelek xwedawendên jin di dîrokê de hene, rolên siyasî, civakî û leşkerî lîstine. Rola wan rolek bingehîn e di civakan de. Divê em balê bikşînin ser rola jinan a zêde. Rola wan ji ya mêran mezintir e, ji ber ku ew wan xwedî dike û mezin dike. Bi saya jinan mêr dighîjin cîhên rêvebirinê.”
‘Pêwîste Sûriyê hemû pêkhateyên xwe hembêz bike’
Endama Koordînasiyona Jin a Bakur û Rojhilatê Sûriyê Emîne Umer di dawiya axaftina xwe de wiha got: “Em Sûriya bi aştî û azad hêvî dikin. Di heman demê de em Sûriya azad ji hemû pêkhate û neteweyên Sûriyê re dixwazin. Dema ku Sûriye hemû pêkhateyên xwe hembêz bike, wê demê welatek demokratîk û azad jî dê bê avakirin. Her kes wê bi reng û çanda xwe bijî û wê ji çand, hebûna û zimanê xwe mehrûm nemîne.”
