Şîlan Mihemed
Bajarê Kobanê xwedî taybetmendiyek pir girînge. Ji dîrokê heta roja me ya îro di vî bajarî de gelê Kurdistanê û cîhanê bûne yek, li hemberî dagirkaran û dijminê gelan li kobanê berxwedaniyek bêhempa hate meşandin.
Bajarê kobanê yek ji bajarên herî biçûk li Kurdistanê ye, xelkê wê eşîrin nemaze ku gelek eşîr lê hene. Dema ku kembera erebî li sûriyê hat pêk anîn û xwestin ku vê yekê li kobanê jî pêkbînin, li hemberî wê berxwedanîyek û neqebûlkirinek pir mezin ji aliyê gel ve derket, ji bona ku li herêmê pêk neyê, di dawiyê de ew proje têk çû.
Dema şorşa rojava jî dest pê kir li kobanê çirûska yekemîn pêket ku 19‘ê Tîrmeha sala 2012’an de kobanê ji rêjîma baas rizgar bû û piştre jî hemû bajarên Rojava yek li pey yekî rizgar bûn. Piştî rizgarkirinê Tam salakê li aliyê Girê Sipî cebhet El nûsra dest bi êrişan kirin û êrişan li ser Kobanê dest pê kir,lê li hemberî wê gel tev û ji bona parastina axa xwe kete nava seferberiyê.
Ji wê demê de ti carî êriş li ser Kobanê nerawestiyane û DAIŞ pîştî li Îraq û Sûriyê gelek dever dagirkirin, çek û çebilxane bi dest xistin, di 15’ê Îlona sala 2014’an de ji 3 milan ve êrşeke hovane bire ser kobanê, lê bipiştgirtiya gelê Kurdistanê û cîhanê berxwedana Kobanê mohra xwe li dîrokê xist.
Piştî berxwedaniyeke 134 rojan, di 26’ê çileya sala 2015’an de bajarê Kobanê hate rizgar kirin. Li kobanê xeterîya herî mezin li ser cîhanê şikest û piştî wê dewleta tirk a dagirker serkeftina kobanê derbas nekir û bi hemû hêza xwe êrîşî herêmên Bakur û Rojhilatî Sûriyeyê kir û sivîl û cihên xizmetgûzariyê kirin hedef. Herwiha gelek bajarên Sûriyê dagir kirin wekî Efrîn,Serê kanîyê, Gerê spî,Cerablus û Ezaz.
Piştî hilweşadina rêjîma baas di 8’ê Kanûna 2024’an de, dagirkeriya tirk sûd ji vê rewşa tevlîhev girt û hin herêmên din yên sûriyayê dagir kir, piştî Minbicê dagir kir çavê xwe li Kobanê ye û ev bû zêdetirî 50 rojin li derdora bajarê kobanê şerekî Hebûn û tunebûnê tê meşandin. Li hemberî vî şerî jî şervan û zarokên vî gelî destanên lehengiyê dinivisînin. Gel li ser bingehê şerê gelê şoreşgerî û banga QSD’ê her li pişt şervanên xwe ne.
