Cotkaran îsal li navçeya Tirbespiyê kuncî, pembÛ û garis pir çandin. Cotkaran herwiha bang li aliyên têkildar kirin ku alîkariya wan bikin, da ev hilberîn pirtir bên çandin.
Di cîhanê de kuncî ji hilberînên zeytê yên girîng e. Ji sedî 50 tovê wê bi zeyt e. Herwiha dikeve çêkirina gelek xwarinan. Çandina kunciyan lêçûneke pir naxwaze, erdê baş dike û dihêle ku cotkar rêjeya çandina hilberînên zivistanê pirtir bike. Di heman demê de giyayê wan jî weke dibe êmê sewalan.
Îsal gelek cotkarên navçeya Tirbespiyê ya kantona Qamişlo kuncî çandin û heta niha rûbera hatî çandin, gihîştiye 600 donimî. Tê payîn ku ev rûber berfirehtir bibe û di salên pêş de giringiyeke wan ya taybet hebe.
Ev demeke dirêj e ku kuncî li Sûriyê tên çandin, lê ji ber ku eleqedarî bi çandiniya wan nîne, herwiha sûkek ku hilberîn lê were firotin jî nîne, çandina wan pir pêş neket. Kuncî bi du awayan tên çandin avî û bejî ku bi barana biharê tên avdan.
Kuncî nîvê meha Nîsanê û heta dawiya meha Gulanê tên çandin. Cotkar erd baş diajon, pişt re bi destan tov direşînin û baş av didin. Dûv re erd baş dermand dikin û giyayên ziyanê didin tov radikin.
Xandî Sefûk ku îsal 20 donim kuncî çandine û da zanîn ku çend sal in kunciyan diçîne. Lê ji ber ku aliyên têkildar girîngiyê nadin vê hilberînê, zêde pêş neket û îsal çandina wan vegeriya weke berê.
Sefûk diyar kir ku ji aliyê aborî û xwarinê ve gelek sûdên kunciyan hene, her wiha erdê baş dikin û derfetê didin ku zêdetirî carekê were çandin. Li aliyekî din jî giyayê wan piştî berhevkirinê wek êm ji bo sewalan tê bikaranîn.
BANGÊN JI BO PÊŞXISTINA ÇANDINA KUNCIYAN
Cotkar Xandî Sefûk got divê Desteya Çandinî û Aboriyê ya Rêveberiya Xweser ya bakur û rojhilatê Sûriyê piştgiriyê bide cotkaran da hilberînên nû yên li herêmê hatine çandin pêş bikevin û rêgeza xwexwedîkirinê jê peyda bikin.
Sefûk da xuyakirin ku cotkar gelek zehmetiyan dikişînin ku Komîteya Sotemeniyê, sotemeniyê dereng li cotkaran belav dike. Ew jî bi awayekî neyînî bandorê li çandiniyê dike.
Xandî Sefûk daxwaziya peydakirina bazarekê kir ku kunciyan tê de bifroşin, da ku cotkar teşwîq bibin ku rûbera çandiniyê berfireh bikin û welatî sûdê jê bigirin.
Ji aliyê hilberînê ve 3 cureyên kunciyan hene, hin ji wan bi 4 qulikan e, hin jî bi 6 qulikan e û hin jî bi 8 qulikan e. Cureyê bi 8 qulikan hilberîna herî baş e. Lê li herêma Cizîrê kêm tê çandin. Dema piştgiriya hilberîna kunciyan were kirin, wê cotkar tovê baş jê derxin.
Kuncî di dawiya meha Îlonê de bi destan tên dirûtin. Pişt re li ser neylonê tên rêxistin û heta çend rojan li ber tavê tên hiştin. Piştî wê tên weşandin.
ANHA