Kedkarên demsalî ku li her bajarê diçinê di serî de êrşên nijadperestan bi her awayî neheqî li wan tê kirin û keda wan tê xwarin, xebateke di bin şert û mercên zor û zahmet de bi ser wan de tê sepandin. Kedkara demsalî Elîf Bîngîn ya ku li konên kedkaran yê biçûl ku li Edenê ye dimîne diyar kir ku li Tirkiyê zahmetiyên mezin kedkarên çandiniyê yên demsalî dibînin.
Li Tirkiyê li gel krîza aborî xizaniya jinan jî zêde dibe. Vê pirsgirêkê jî herî zêde kedkarên çandiniyê dibînin. Li gel ku bajarên çandiniyê ne jî ji ber ku qadên çandiniyê nemane her sal ji herêmê bi sedan kedkarên demsalî berê xwe didin bajarên ku çandinî li wan tê kirin. Ev kedkar li bajarên ku diçinê jî di serî de nijadperestî bi gelek pirsgirêkan re rûbirû dimînin û di şert û mercên xirab de xebat bi ser wan de tê sepandin.
Kedkarên demsalî ku ji Şirnexê hatine edenê ji bo bixebitin jî heman pirsgirêk derdikevin pêşiya wan.
‘Kedkarên çandiniyê zahmetiyan dibînin’
Ji sedan kedkarên ku ketine ser rê yek jê jî Elîf Bîngîn (26) pirsgirêkên ku derdikevin pêşiya wan vegotin. Elîfê diyar kir ku ji 10 saliya xwe ve dest bi xebatê kiriye û heta cihê ku biçinê jî wê gelek pirsgirêk derkevin pêşiya wan. Elîfê axaftina xwe wiha domand: “Li Tirkiyê herî zêde karkerên demsalî zahmetiyan dibînin. Em serê sibehê zû radibin heta ku tarî dikeve erdê dixebitin. Em li ber germa zêde ya havînê dixebitin. Em havînê ji ber germê û zivistanê jî ji ber sermê di nava zeviyan de gelek zahmetiyan dikişînin. Konên me jî konên herî xirab in. Em li cihên bê tendirust dimînin. Me dixwest ku ji kedkarên demsalî re jî xanî bên çêkirin. Em kincên xwe bi destên xwe dişûn.”
‘Em heqê keda xwe jî nagirin’
Elîfê diyar kir ku ew heqê keda xwe nagirin û wiha got: “Bavê min berî bi salan jiyana xwe ji dest da. Ez li gel dayîk û birayê xwe dimînim. Niha ez tenê dixebitim. Li cihê me derfetên kar nînin. Eer li bajarê me derfetên xebatê hebûna em nedihatin vê derê. Em ji ber pirsgirêka debarê tên. Bi heqdesteke kêm em hewl didin fatûrayên ku her roj zêde dibin bidin. Rojane em 80 TL digirin. Tenekeya dohnê xwarinê di bin sedî re nîne. Em ji ber bihabûnê nikarin debara xwe bikin. Em ji sibe heta êvarê dixbitin bi pereyê digirin dikarin çend lib zeyetûn bistînin. Em nikarin pêdivyên xwe pêk bînin.”
‘Barê jinê girantir e’
Elîfê diyar kir ku barê jinê yê kar girantir e û wiha dawî li axaftina xwe anî, “Tu diçî malê jî dixebitî. Zahmetiya herî mezin jî jin di vî warî de dikişînin. Bar tev li ser pişta me jinan e. Civakê ev bar daye ser milên jinan mixabin.”
JINNEWS